Sprzedaż nieletniemu alkoholu czy papierosów jest zabroniona. I co z tego, skoro po akcji „tajemniczych klientów”, którymi byli siedemnastolatkowie, okazało się, że 20 proc. sprzedawców w sklepie bez zmrużenia oka sprzedaje nieletnim trunki nawet gdy inni klienci zwracają im uwagę! Co więcej – w lokalach na czterdzieści podejść młodych ludzi, alkohol sprzedano im 29 razy! Wychodzi więc na to, że w świdnickich pubach czy restauracjach nieletni otrzymuje piwo w trzech czwartych przypadków.
- Badanie przeprowadzono w stu dwudziestu punktach handlowych – mówi Dorota Szyłobryt, szefowa referatu spraw społecznych świdnickiego magistratu.
W mieście dziś przeprowadzono pierwszy w Polsce happening pod nazwą „Czarna owca”. Protesty miały napiętnować punkty, w których łamane jest prawo. To był protest samych rodziców przeciwko handlowcom, którzy sprzedają alkohol dorastającym dzieciom. Ogólnopolskie Stowarzyszenie RoPSAN – Rodzice Przeciwko Sprzedaży Alkoholu Nieletnim przeprowadziło akcję z inicjatywy Urzędu Miejskiego w Świdnicy.
Ich transparenty mówiły m.in.: „Dla 15-16 latków alkohol jest tak samo niebezpieczny jak dopalacze”. Protestujący pojawili się w pobliżu kilku sklepów, w których podczas tegorocznych badań „tajnego klienta”, zrealizowanych na zlecenie Urzędu Miejskiego, niepełnoletni audytorzy dwukrotnie bez problemu kupili alkohol i papierosy. Były to: Eko przy ul. Kozara-Słobódzkiego, Biedronka przy ul. Zamenhofa, Stokrotka przy ul. Wróblewskiego, Żabka przy ul. Wróblewskiego, Żabka przy ul. Łukowej, restauracja Mieszczańska w Rynku i klub Mundo w Rynku.
- Wskazujemy rzeczywisty problem, bo alkohol jest równie niebezpieczny jak dopalacze. A bezpieczeństwo młodych ludzi, to ważna sprawa dla nas wszystkich – mówi Bogusław Prajsner, prezes zarządu Stowarzyszenia RoPSAN. - Ja sam jestem ojcem, mam trzech synów.
Najważniejsze wyniki badań sprzedaży alkoholu nieletnim, przeprowadzonych przez RoPSAN, przedstawiono dziś podczas specjalnej konferencji, podsumowującej tegoroczną kampanię „Odpowiedzialny sklep/lokal – renoma w Świdnicy”. W jej trakcie wręczono certyfikaty dla odpowiedzialnych sprzedawców. Wyróżnione punkty to:
* sklep na stacji paliw PKN Orlen, ul. Wrocławska 23a,
* sklep spożywczy, ul. Leśna 8,
* sklep mięsno-spożywczy Rzeźnia, ul. Bohaterów Getta 14/16,
* sklep spożywczy Gal, ul. Westerplatte 15,
* sklep As, ul. Wyszyńskiego 11,
* PSS Społem sklep spożywczy Jonatanek, ul. Jodłowa 32,
* RSP Tomkowice sklep spożywczy, ul. ks. Bolka Świdnickiego 22,
* pawilon handlowy, ul. Niecała 9,
* sklep spożywczy Ula, ul. Leśna 4,
* sklep spożywczy, ul. Saperów 7 c,
* market Intermarche - Cytra Sp. z o. o., ul. Skłodowskiej-Curie 2,
* pub Travis, ul. Żeromskiego 22,
* pizzeria Piątka, ul. Pułaskiego 13,
* Graffiti Pub, ul. Jodłowa 2.
Oprócz władz miasta, służb porządkowych, właścicieli sklepów i sprzedawców w konferencji wzięli udział również dyrektorzy szkół oraz przedstawiciele instytucji i organizacji pozarządowych, które mogą odgrywać istotną rolę w ograniczeniu tego niepokojącego zjawiska.
– Z problemem sprzedaży alkoholu i nikotyny Świdnica nie wyróżnia się na tle innych miast – stwierdził Wojciech Murdzek, prezydent Świdnicy. - W porównaniu z poprzednim rokiem badania wypadły lepiej. Handlowcy na zwróconą uwagę, by nie sprzedawali nieletnim napojów wyskokowych, zaczęli reagować.
Wyniki badań omówił Bogusław Prajsner, prezes zarządu Stowarzyszenia RoPSAN. Były one przeprowadzone metodą „tajny klient”. Chodziło o to, aby siedemnastoletnia dziewczyna i siedemnastoletni chłopak (posiadający zgodę rodziców na udział w akcji) próbowali kupić piwo. Wszystko działo się w obecności „dorosłego audytora”, który zwracała uwagę sprzedającemu, by ten sprawdził, czy kupujący mają skończone 18 lat. Młodzi audytorzy z dorosłym nadzorującym odwiedzili 120 punktów (100 sklepów i 20 lokali gastronomicznych), gdzie sprzedawany jest alkohol, każdy dwukrotnie.
- Najważniejsza zmiana w podejściu sprzedających to fakt, że w siedemdziesięciu procentach interwencja osoby postronnej przyczyniła się do zmiany decyzji sprzedawcy, który odmówił sprzedaży alkoholu – podkreśla Stefan Augustyn, rzecznik prasowy UM Świdnica.
Wybrane wyniki badania:
* nieletni ani razu nie kupili alkoholu tylko w jednym z 12 świdnickich marketów – Intermarche; w dziewięciu z takich sklepów młodzi ludzie dwukrotnie kupili alkohol - „czarne owce” to punty należące do sieci Tesco, Biedronka, Carrefour, Stokrotka i Netto,
* tylko na jednej stacji paliw nie udało się młodym audytorom kupić piwa – w punkcie PKN Orlen na ul. Wrocławskiej,
* sprzedaż alkoholu nieletnim w sklepach na 200 prób: 40 – sprzedaż pomimo interwencji, 86 – odmowa sprzedaży po interwencji, 74 – odmowa sprzedaż z własnej inicjatywy sprzedawcy, bez interwencji;
* żądanie dowodu osobistego lub innego dokumentu od niepełnoletniego audytora – nieco ponad 2/5 prób zakupu alkoholu w sklepach (43%) spotkało się z żądaniem okazania dowodu osobistego przez niepełnoletniego audytora (69 przypadków); ponad połowa sprzedawców (57% tj. 91 przypadków) była gotowa sprzedać piwo bez żądania dowodu osobistego; co trzecia próba zakupu piwa w lokalach gastronomicznych (35%) spotkała się z podobną reakcją sprzedawcy – zarówno chłopak, jak i dziewczyna w 7 przypadkach (na 20 podjętych prób zakupu) zostali poproszeni o okazanie dowodu osobistego;
* na 40 prób w pubach i lokalach piwo trafiło do ręki młodego audytora w 29 przypadkach; w tym 14 razy zostało odebrane, gdy zainterweniował dorosły audytor;
* próba zakupu papierosów – badanie przeprowadzono dwukrotnie w 70 punktach sprzedaży; na 140 prób zakupu papierosów przeprowadzonych przez dwóch niepełnoletnich audytorów 44 zakończyły się odmową sprzedaży alkoholu przez sprzedawców (32%), poprzedzoną żądaniem okazania dowodu osobistego; w 31 przypadkach (22%) „niepełnoletni audytor” dokonał zakupu papierosów mimo interwencji podjętej przez „dorosłego audytora”, w 65 sytuacjach o odmowie sprzedaży zdecydowała interwencja „dorosłego audytora”, ponad 2/3 tych interwencji (68%) zakończyło się zmianą wcześniejszej decyzji sprzedawcy i wycofaniem się przez niego ze sprzedaży papierosów „niepełnoletniemu audytorowi”, który nie okazał dowodu osobistego.
Zobacz film:
