Około 1400 samorządowców zgromadziło się w Sali Ziemi Międzynarodowych Targów Poznańskich, by rozpocząć obchody 25-lecia samorządu terytorialnego w Polsce. Bronisław Komorowski, Prezydent RP, był najważniejszym gościem, a zarazem patronem honorowym wydarzenia. Świdnicę na uroczystości reprezentowali Beata Moskal-Słaniewska, Prezydent Świdnicy i Jan Dzięcielski, Przewodniczący Rady Miejskiej.
Jak mówił Bronisław Komorowski, w każdym polskim mieście, miasteczku, gminie znajdują się pomniki wolności. - Wolności mądrze, dobrze zagospodarowanej, mądrze zrealizowanej. Tymi pomnikami są drogi, mosty, szkoły, są budynki użyteczności publicznej. Jest poprawiający się wygląd miast, miasteczek i wsi polskich. Te pomniki są pomnikami polskiej samorządności – podkreślał prezydent.
- To ćwierćwiecze zmieniło Polskę. Moja przygoda z samorządem rozpoczęła się właśnie wtedy, w 1990 roku, gdy rozpoczęłam pracę w samorządowym tygodniku. Dziś znalazłam się po drugiej stronie – po stronie tych, którzy na co dzień mają szansę swoimi decyzjami wpływać na nasze małe ojczyzny. Mam wiele szacunku dla tych, którzy przede mną mieli swój znaczny wkład w zmiany, jakie zaszły w naszym mieście. Świdnica także będzie świętowała ten piękny jubileusz. Planujemy pod koniec maja duże spotkanie, na które zaprosimy wszystkich obecnych i byłych radnych, prezydentów i ich zastępców oraz inne osoby, które miały znaczny wkład w rozwój Świdnicy przez ostatnie dwie i pół dekady – mówi Beata Moskal-Słaniewska, Prezydent Świdnicy.
Tymczasem w Poznaniu wypowiadali się ci, którzy przed laty współtworzyli Polskę samorządną. Dzięki konsekwentnej realizacji idei dziś wybieramy naszych przedstawicieli do lokalnych władz.
- Ta idea ma coś w sobie z tej idei sprzed 25 lat, która nas przed wówczas połączyła. To była fundamentalna reforma dwudziestopięciolecia. Przede wszystkim odtworzyliśmy samorządność gmin, która kiedyś przecież w Polsce istniała – wspominał Jerzy Buzek, kolejny gość specjalny Kongresu XXV-lecia Samorządu Terytorialnego.
Własny majątek, budżet, własne dochody – wymieniał Jerzy Buzek to, co zyskał samorząd gminny w 1990 roku. Przypomniał, że wkrótce potem rozpoczęła się reforma administracji publicznej, której efektem był nowy podział terytorialny kraju, demokratyczny samorząd w powiatach i województwach, decentralizacja opieki zdrowotnej czy szkolnictwa. Nastąpiła wówczas olbrzymia zmiana w systemie finansów publicznych.
- Zmienił się obraz naszych małych miasteczek, miast, zadziałało to prorozwojowo. Udało nam się znakomicie wykorzystać środki unijne – wymieniał gość pozytywy ostatnich lat. Wspomniał także o minusach, między innymi konieczności zmian w systemie finansów publicznych, decentralizacji finansów, uregulowań, dotyczących gospodarki przestrzennej.
Jerzy Buzek swoje wystąpienie zakończył refleksją, iż w tym wyzwaniu, jakim jest samorząd, chodzi nie tylko o to, by celem były przyjazne warunki do życia, nie tylko zarządzanie „lecz wartości celowe, takie jak wartości wspólne, co nie zawsze jest sumą wartości indywidualnych”. To wartości społeczno-moralne, wartości ogólne, od których braku zaczyna się zazwyczaj kryzys.
Wśród występujących podczas obrad znaleźli się między innymi szefowie polskich organizacji samorządowych: Wojciech Długoborski, przewodniczący Unii Miasteczek Polskich, Marek Olszewski, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, Zygmunt Franckiewicz, Przewodniczący Związku Miast Polskich, Ludwik Węgrzyn ze Związek Powiatów Polskich, Jacek Protas z Zarządu Związku Województw RP, Rafał Dutkiewicz, szef Unii Metropolii Polskich.
W swoim wystąpieniu Maria Wasiak, minister infrastruktury, mówiła o tym, że jubileusz to pretekst do przemyśleń nad tym, jak wyobrażamy sobie państwo, jaka jest współodpowiedzialność państwa i samorządu w spełnianiu oczekiwań mieszkańców. Andrzej Halicki, minister administracji i cyfryzacji w swoim wystąpieniu wspomniał o wielkich, nieżyjących już autorach reformy samorządowej – profesorze Michale Kuleszy i profesorze Jerzym Regulskim.
Organizatorzy konferencji nagrodzili „Srebrnymi podziękowaniami” najważniejsze osoby w państwie, które tworzyły zręby samorządu w Polsce, a potem wspierały jego rozwój.
