Przypomnijmy, że od 1 lipca 2024 roku zaczną obowiązywać zapisy uchwały nr XLI/1407/17 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z 30 listopada 2017 roku w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa dolnośląskiego, z wyłączeniem Gminy Wrocław i uzdrowisk, ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Zapisy te zakazują użytkowanie instalacji oddanych do eksploatacji przed 1 lipca 2018 r., nie spełniających wymagań w zakresie minimalnych standardów emisyjnych odpowiadających klasie 3 pod względem granicznych wartości emisji pyłu wg normy PN-EN 303-5:2012.
Miasto Świdnica, mając na względzie jakość powietrza oraz zdrowie mieszkańców, prowadzi od kilku lat działania mające na celu zmianę wysokoemisyjnego ogrzewania na ogrzewanie ekologiczne w zasobach komunalnych oraz wsparcie właścicieli nieruchomości na terenie miasta w inwestycjach polegających na modernizacji wysokoemisyjnych źródeł ciepła.
Dotychczas w Świdnicy zrealizowano programy:
KAWKA, w ramach którego zlikwidowano 762 źródła ciepła na paliwo stałe i podłączono 554 lokale do miejskiej sieci ciepłowniczej,
dotacje z budżetu miasta, których udzielono 729 i zlikwidowano 1262 wysokoemisyjne źródła ciepła,
projekt pn. „Zmiana sposobu ogrzewania w budynkach komunalnych w Świdnicy” w ramach którego w 51 lokalach zamontowano ekologiczne źródła ciepła lub podpięto lokale do miejskiej sieci ciepłowniczej,
projekt pn. „Podłączenie budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej” w ramach którego podłączono do sieci 22 lokale i zlikwidowano 37 wysokoemisyjnych źródeł ciepła
projekt pn. „Wymiana wysokoemisyjnych źródeł ciepła w budynkach i lokalach mieszkalnych na terenie wybranych gmin Aglomeracji Wałbrzyskiej” w ramach którego udzielono 287 dotacji na wymianę ogrzewania wysokoemisyjnego i zlikwidowano 429 wysokoemisyjnych źródeł ciepła.
Ponadto Świdnica realizuje program „Ciepłe Mieszkanie”, zakładający dofinansowanie do wymiany ogrzewania w zabudowie wielorodzinnej, w ramach którego mieszkańcy złożyli dotychczas 135 wniosków oraz zrealizowali 40 inwestycji modernizacji wysokoemisyjnych źródeł ciepła. Gmina prowadzi również punkt informacyjny programu „Czyste Powietrze” w ramach którego właściciele budynków jednorodzinnych mogą wymienić wysokoemisyjne źródło ciepła na ekologiczne oraz przeprowadzić projekt termomodernizację budynku. Od początku działania punktu do chwili obecnej w Świdnicy złożono 218 wniosków o dofinansowanie i zrealizowano 98 inwestycji.
Jednak pomimo tak rozległych działań prowadzonych w tym zakresie ilość nadal eksploatowanych wysokoemisyjnych źródeł ciepła na terenie miasta jest znaczna i wynosi około 4 800 sztuk, z czego dużą część stanowią źródła ciepła w lokalach będących własnością gminy. Z wyliczeń zakładu budżetowego administrującego zasobem komunalnym gminy wynika, iż około 900 lokali gminnych jest zasilanych wysokoemisyjnymi źródłami ciepła, a koszt modernizacji tych źródeł może wynieść nawet 10 mln zł.
Programy dotacyjne, które są obecnie realizowane nie wyczerpują potrzeb zarówno mieszkańców jak i gminy w zakresie wymiany źródeł ciepła. Niestety duża część naszego społeczeństwa boryka się z problemem ubóstwa energetycznego, przez który nie jest w stanie ponieść kosztów realizacji inwestycji. Program „Czyste Powietrze” zakłada możliwość prefinansowania, jednak jest on skierowany wyłącznie do właścicieli nieruchomości w zabudowie jednorodzinnej i tylko dla dofinansowania na poziomie podwyższonym i najwyższym. Natomiast program „Ciepłe Mieszkanie” nie przewiduje możliwości prefinansowania przed wykonaniem inwestycji, co stanowi istotną barierę w ubieganiu się o środki z tego projektu.
Reasumując, ze względu na dużą ilość wysokoemisyjnych źródeł ciepła, które powinny podlegać wymianie do końca czerwca bieżącego roku oraz ograniczone możliwości finansowe gminy jak i właścicieli nieruchomości, dostosowanie się do terminów określonych w uchwale jest niemożliwe. Prolongata tych terminów pozwoli, zarówno mieszkańcom jak i gminie, na dalsze realizowanie programów i projektów dotacyjnych, bez narażania się na kary wynikające z nieprzestrzegania zapisów uchwały.
Ponadto ponad tysiąc mieszkańców Świdnicy posiada w swoich nieruchomościach kominki, z których znaczną część stanowią kominki nie będące głównym źródłem ciepła, a służące tylko celom rekreacyjnym. Mieszkańcy użytkują je okazyjnie i źródła te pełnią funkcję bardziej estetyczną, niż grzewczą. Uchwała antysmogowa nie rozróżnia jednak kominków użytkowanych w celach rekreacyjnych, w związku z czym użytkownicy nieruchomości wyposażonych w takie urządzenia zmuszeni są do ich likwidacji lub wymiany. Jednakże kominki użytkowane okazyjnie nie mają tak dużego, negatywnego wpływu na stan powietrza, jak wysokoemisyjne źródła ciepła używane do ogrzewania pomieszczeń stąd traktowanie tych źródeł ciepła na równi jest krzywdzące. W związku z powyższym zasadnym jest wyłączenie kominków nie będących głównym źródłem ciepła z zapisów uchwały antysmogowej.
