Co i dla kogo zmieni się w zasiłkach macierzyńskich?
Ustawa przewiduje wprowadzenie nowego urlopu - urlopu rodzicielskiego i zasiłku macierzyńskiego za jego okres. Będzie on przysługiwał bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze. Urlop rodzicielski i zasiłek macierzyński za jego okres ma przysługiwać w wymiarze 26 tygodni, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub przyjętych na wychowanie (w wieku odpowiednio do 7 lub do 10 roku życia).
Z urlopu mogą korzystać jednocześnie oboje rodzice dziecka, łączny wymiar urlopu obojga rodziców nie może przekraczać maksymalnego wymiaru, tj. 26 tygodni (czyli, jeśli np. oboje rodzice decydują się w tym samym czasie przebywać na urlopie rodzicielskim, jego wymiar dla każdego z rodziców wynosi 13 tygodni). Urlop rodzicielski jest udzielany na wniosek pracownika złożony w terminie nie krótszym niż czternaście dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.
Zmiany wprowadziły też wydłużenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego z czterech do sześciu tygodni (i do ośmiu tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie).
Nowe regulacje dotyczą osób, których dzieci urodziły się po 31 grudnia 2012 r. Dotyczą też osób, które przyjęły po 31 grudnia 2012 r. na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, w przypadku, gdy wobec dziecka odroczono obowiązek szkolny - dziecka w wieku do 10 roku życia i wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia lub przyjęły na wychowanie dziecko jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej).
Jak ustalana jest wysokość zasiłku macierzyńskiego?
Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru, a za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 60 proc. podstawy wymiaru.
Jeżeli jednak pracownica nie później niż czternaście dni po porodzie wystąpi o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze a bezpośrednio po nim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (26 tygodni)
- wówczas zasiłek macierzyński za okresy wszystkich tych urlopów będzie wynosił 80 proc. podstawy wymiaru.
Pracownica będzie mogła zrezygnować w całości lub w części z udzielonego jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub z urlopu rodzicielskiego (w terminie nie krótszym niż czternaście dni przed przystąpieniem do pracy). Wówczas z wnioskiem o niewykorzystaną część urlopu dodatkowego lub rodzicielskiego i zasiłek macierzyński za ten okres będzie mógł wystąpić ojciec dziecka.
Czy zmiany przepisów mają także zastosowanie do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą?
Osoby ubezpieczone niebędące pracownikami, a podlegające ubezpieczeniu chorobowemu (m.in. osoby prowadzące działalność pozarolniczą i osoby z nimi współpracujące, osoby wykonujące umowy zlecenia, osoby z nimi współpracujące) mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego po złożeniu do podmiotu wypłacającego zasiłek macierzyński wniosku o wypłatę zasiłku za dodatkowy okres lub za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przed rozpoczęciem wypłaty zasiłku macierzyńskiego za te okresy.
O czym nie można zapomnieć?
Ważna informacja dla wszystkich mam, które aktualnie pobierają zasiłek macierzyński (wynikający z przebywania na podstawowym urlopie macierzyńskim, który wynosi dwadzieścia tygodni lub na dodatkowym urlopie, wynoszącym obecnie maksymalnie cztery tygodnie). Aby skorzystać z nowego rozwiązania, jakim jest urlop rodzicielski, należy najpierw w pełni wykorzystać dodatkowy urlop macierzyński, który od 17 czerwca zostaje wydłużony z czterech do sześciu tygodni (i do ośmiu tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie).
Urlopu dodatkowego pracodawca udziela na pisemny wniosek pracownicy lub pracownika składany w terminie nie krótszym niż czternaście dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Pracownik - ojciec dziecka ma prawo do korzystania z urlopu dodatkowego i zasiłku macierzyńskiego, w przypadku gdy z uprawnień tych nie korzysta pracownica - matka dziecka. Rodzice mogą dzielić się uprawnieniami w ramach podanego wyżej wymiaru urlopu i zasiłku.
Osoby korzystające w dniu 17 czerwca 2013 r. z zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu mają prawo do „uzupełniającej” części zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu w wymiarze różnicy między nowym a dotychczasowym wymiarem oraz do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego. Pisemny wniosek o udzielenie „uzupełniającej” części urlopu dodatkowego powinien być złożony przez pracownice nie później niż do dnia zakończenia urlopu dodatkowego w dotychczasowym wymiarze (np. gdy pracownicy udzielono urlopu dodatkowego do 17 czerwca br., z wnioskiem o dodatkowe dwa tygodnie powinna wystąpić 17 czerwca br.)
Więcej informacji na stronie internetowej ZUS.
Szczegółowych informacji udzielają także konsultanci w Centrum Obsługi Telefonicznej (COT):
801 400 987* - numer przeznaczony do obsługi połączeń z krajowych telefonów stacjonarnych
22 560 16 00* - numer przeznaczony do obsługi połączeń z telefonów komórkowych oraz stacjonarnych krajowych i zagranicznych.
Konsultanci są dostępni:
w dni robocze pon. - pt.: godz. 7.00 - 18.00
Automatyczny System Informacyjny dostępny:
24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu
(ZUS)
