Walne Zgromadzenie zaakceptowało sprawozdanie zarządu z działalności Świdnickiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji za rok 2023 i udzieliło absolutorium Tomaszowi Jaworskiemu, prezesowi Zarządu.
W roku 2023 Spółka wydatkowała na rozbudowę i odtworzenie majątku kwotę 4 935 220,39 zł. Całość sfinansowano ze środków własnych, prócz budowy sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej w ramach zadania przy ul. Inżynierskiej i Kraszowickiej w Świdnicy, które są dofinansowywane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu w postaci pożyczki.
Inwestycje sieciowe w bezpieczeństwo dostaw i jakość wody
Spółka rozpoczęła rok 2023 w warunkach szalejącej inflacji i drastycznych podwyżek cen energii elektrycznej pracami sieciowymi na Osiedlu Młodych przy tak zwanym "Grzybku"- zbiorniku wieżowym. Zainstalowane zostały nowe rury o większym przekroju, które doprowadzą wodę z "Grzybka" do sieci w tym rejonie pod lepszym ciśnieniem. Dodatkowo wykonane zostały pomiary przepływów, które pozwoliły zoptymalizować czas napełniania zbiornika czyli czas pracy pomp. To przyniosło oszczędności zużycia energii elektrycznej.
Kontynuowana była wymiana sieci wodociągowej na Kraszowicach. Ta przyłączona do miasta w latach pięćdziesiątych dawna wieś pozbawiona była wtedy sieci wodnej i kanalizacyjnej, woda dostarczana była beczkowozami dwa razy w tygodniu a prowadzone w pośpiechu prace sieciowe oraz kiepskiej jakości rury żeliwne były powodem dużej awaryjności i strat wody. W minionym roku wzdłuż ul. Działkowej i Chłopskiej, został położony rurociąg z polietylenu. Inwestycja będzie kontynuowana etapami w latach kolejnych.
W maju rozpoczęto prace związane z ostatnim etapem przebudowy sieci wodociągowej w ul. Sikorskiego, gdzie w efekcie powstało 250 metrów nowego wodociągu wraz z przyłączami a także uporządkowana została kanalizacja sanitarna. Kolejną inwestycją spółki była wymiana wodociągu i przyłączy od ul. Kolejowej do ul. Ofiar Oświęcimskich wraz z odejściem w stronę ul. Sikorskiego oraz przebudową węzłów w rejonie skweru. To były przygotowania do bardzo ważnej inwestycji w tym rejonie miasta: wymiany wodociągu wraz z przyłączami wzdłuż ul. Ofiar Oświęcimskich na odcinku od ul. Kolejowej do okolic restauracji McDonald's.
Ekipy ŚPWiK były obecne na miejskich placach budów, jak choćby rewitalizowane podwórka pomiędzy ul. Grodzką i Kotlarską, ogródek jordanowski przy ul. 1-go Maja czy remontowany Zaułek Świętokrzyski, gdzie wykonywane były prace sieciowe. Wraz z rozpoczęciem ostatniego etapu przebudowy ul. Kraszowickiej i Inżynierskiej Ekipy ŚPWiK przystąpiły do budowy sieci wodociągowej, która ma być kontynuowana do końca I kwartału 2024.
Zakupiono i zainstalowano dużą partię nakładek wodomierzowych z modułem GSM umożliwiającym zdalny odczyt wodomierza w systemie stacjonarnym, czyli bez konieczności odczytu przez inkasenta. Wszystkie dane jakie można uzyskać z wodomierza takie jak wielkość zużycia czy rozbiór wody trafiają do chmury, skąd są dostępne dla pracowników BOK prowadzących analizy i rozliczenia. W 2023 roku zostało zamontowanych 520 nakładek, co daje sumę 600 funkcjonujących urządzeń zapewniających odbiorcom komfortowy, nowoczesny odczyt wodomierzy, bez konieczności wchodzenia do ich nieruchomości.
Odbiór i oczyszczanie ścieków
Łączny koszt nakładów w zakresie urządzeń kanalizacyjnych w roku 2023 wyniósł 2,617 mln złotych.
W 2023 roku zakończyła się bardzo ważna inwestycja dla położonych na wschód od Bystrzycy dzielnic Świdnicy: budowa sieci kanalizacji sanitarnej w ulicach: Szarych Szeregów, Krakowskiej, Częstochowskiej i Wadowickiej w Świdnicy. U podstaw inwestycji leżała konieczność wyłączenia z użytkowania kanału betonowego DN800, który uległ degradacji w wyniku wrastania korzeni drzew oraz długiego czasu użytkowania. Budowa nowej sieci pozwoliła na skanalizowanie obszaru dotąd nieuzbrojonego (ul. Częstochowska i ul. Wadowicka), uporządkowanie zlewni kanalizacyjnej poprzez przepięcie istniejących sieci do nowego kanału.
Powstało 2,4 kilometra nowych kanałów sanitarnych o średnicach od 100 do 600 mm i dwie przepompownie, co zapewni skuteczne i efektywne zbieranie ścieków z obszaru 147 ha, uporządkuje gospodarkę ściekową na terenie miasta, zwiększy poziom skanalizowania, poprawi atrakcyjność inwestycyjną oraz zwiększy niezawodność odbioru ścieków i lepiej ochroni środowisko. Inwestycja kosztowała 6,9 miliona złotych i została wsparta pożyczką ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.
Pozostałe inwestycje i remonty sieci kanalizacyjnej w 2023 roku to:
modernizacja kanału sanitarnego w ciągu remontowanej al. Niepodległości oraz początek prac przy kanałach sanitarnych na ul. Inżynierskiej i Kraszowickiej, sięgacze kanalizacyjne przy ul. Częstochowskiej, modernizacja kanałów przy ul. Zamenhofa i Riedla metodą rękawa termokurczliwego, budowa nowych sieci we współpracy z deweloperami.
Oczyszczalnia ścieków działa w oparciu o pozwolenie wodnoprawne, które określa sposób korzystania z usług wodnych w zakresie odprowadzania oczyszczonych ścieków komunalnych do rzeki Bystrzycy. Od początku lat dwudziestych tego stulecia do oczyszczalni trafia od 5,2 do 5,5 mln metrów sześciennych ścieków komunalnych, a w roku 2023 oczyściliśmy 5,46 mln metrów ścieków, z czego 44,64 % stanowiły ścieki niefakturowane – wody roztopowe, deszczowe i infiltracyjne.
Oczyszczalnia ścieków spełniała w 2023 r. wymagania narzucone pozwoleniem wodnoprawnym w zakresie jakości ścieków oczyszczonych. Wysoką skuteczność oczyszczalni można określić na poziomie 98,3% redukcji BZT5, 95,2% przy ChZT, 82,8% redukcji azotu ogólnego, 92,5% fosforu ogólnego oraz 98,1% redukcji zawartości zawiesin ogólnych. Najwyższa jakość procesu oczyszczania oraz restrykcyjne kontrole dostawców ścieków skutkowały niskim poziomem opłat który wyniósł 234,9 tys. złotych i był niższy do 9 do 109 tysięcy złotych od opłat w ostatnich trzech latach. Dzięki pracom modernizacyjnym z zakresu optymalizacji technologii w 2023 roku zredukowano także ilość stosowanych środków chemicznych, w tym zastosowano o 1000 kg mniej polielektrolitu, o 1000 kg mniej środka zwalczającego struwit, o 500 kg mniej odpieniacza a także zrezygnowano ze środka poprawiającego kondycję osadu czynnego, gdyż obecnie proces oczyszczania zachodzi prawidłowo bez stosowania dodatkowej chemii. Te działania przełożyły się na oszczędność rzędu 117 000 zł w skali roku, a łącznie z redukcją kosztów zagospodarowania osadów oszczędności wyniosły blisko ćwierć miliona złotych.
W 2023 roku Dział Oczyszczalni Ścieków wraz z Laboratorium ŚPWiK zintensyfikował zapoczątkowane w 2022 r. kontrole ścieków dowożonych taborem asenizacyjnym do stacji zlewnej ŚPWiK, które odbywają się teraz dwa razy w miesiącu. Działania kontrolne wykazały przekroczenia dopuszczalnych stężeń parametrów określonych w umowach, wskutek czego nałożono kary za przekroczenia w łącznej kwocie 187 829,44 zł netto, co stanowi wzrost przychodów z tego tytułu o 1545% w stosunku do roku poprzedniego.
Ekologiczny aspekt działalności oczyszczalni ścieków ma jeszcze jedno oblicze pracują dwa agregaty kogeneracyjne, co pozwala w maksymalnym stopniu wykorzystać biogaz wytwarzany w procesie fermentacji osadów ściekowych w zamkniętej komorze fermentacyjnej. Wyprodukowana w agregatach kogeneracyjnych energia elektryczna pozwoliła w 44% zaspokoić potrzeby oczyszczalni.
Na oczyszczalni ścieków w roku 2023 przeprowadzono modernizację linii higienizacji osadów. Dzięki niej można bardzo precyzyjnie dozować wapno, które zabija drobnoustroje, a także eliminuje jaja pasożytów z odwirowanego osadu. Taki osad, o ile nie zawiera niedozwolonych ilości metali ciężkich, może być użyty do użyźniania gleb pod uprawy nieprzeznaczone do bezpośredniego spożycia przez ludzi.
Zamontowana została nowa krata schodkowa, która wyłapuje z napływających do oczyszczalni ścieków grubsze zanieczyszczenia oraz zakupiony został automatyczny próbopobierak. Dzięki niemu spółka zintensyfikowała kontrolę składu ścieków przemysłowych, które przedsiębiorcy wpuszczają do świdnickiej kanalizacji. Ma to wyeliminować tych, którzy przekraczają dopuszczone w umowach z ŚPWiK ilości niebezpiecznych substancji w ściekach, zwłaszcza metali ciężkich. Urządzenie umieszczone w odpowiednim miejscu sieci kanalizacyjnej przez dobę pobierać będzie próbki ścieków, które potem trafią do laboratorium akredytowanego ŚPWiK celem określenia stężenia niebezpiecznych substancji. Dokonano modernizacji układu napowietrzania reaktorów biologicznych poprzez zastąpienie wysłużonego i energochłonnego urządzenia nowoczesną i energooszczędną dmuchawą produkcji włoskiej. Zmodernizowana została wirówka osadów przefermentowanych, zmodernizowany został plac sezonowania osadów ściekowych czy w końcu dokonano modernizacji systemów Automatyki Kontrolnej i Aparatury Pomiarowej (AKPIA) w oczyszczalni ścieków.
Laboratorium akredytowane
W minionym roku system zarządzania i działalność techniczna Laboratorium zostały poddane audytowi strony trzeciej na zgodność z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02. Audytorzy Polskiego Centrum Akredytacji nie stwierdzili żadnej niezgodności.
Laboratorium uzyskało w 2023 roku zatwierdzenie systemu jakości badań wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi wydane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świdnicy.
Kwalifikacje i kompetencje pracowników Laboratorium potwierdzone zostały poprzez uzyskanie zadowalających wyników w badaniach biegłości poprzez porównania międzylaboratoryjne organizowanych przez kompetentnych akredytowanych organizatorów zarówno krajowych jak i zagranicznych w zakresie zgodnym z programem PT/ILC na IV cykl akredytacji na rok 2023. Laboratorium w roku 2023 przebadało ogółem 3639 próbek, z czego 1402 próbki (38,5 % wszystkich próbek) na potrzeby wewnętrzne Spółki. W stosunku do roku 2022 nastąpił wzrost o 4,5 % ilości wszystkich przebadanych próbek oraz wzrost o 6,7 % ilości próbek przebadanych na potrzeby wewnętrzne Spółki - głównie działu Oczyszczalnia Ścieków: próbki pobierane w ramach kontroli jakości ścieków przemysłowych, nieczystości płynnych dostarczanych wozami asenizacyjnymi, nadzorowania procesów technologicznych. Zostało to osiągnięte bez zwiększania etatyzacji. Badania pozostałych 61,5 % próbek zostały wykonane dla Klientów zewnętrznych, spoza Spółki w ramach podpisanych na rok 2023 umów, dwudziestu ośmiu zleceń stałych oraz w wyniku realizacji sześciuset dziewiętnastu zleceń jednorazowych (wzrost ilości zleceń jednorazowych o 5,5 % w stosunku do roku 2022). Laboratorium oferuje Klientom zewnętrznym pobieranie próbek oraz badania fizykochemiczne, mikrobiologiczne, sensoryczne wody, w tym wody na pływalniach, wody przeznaczonej do spożycia, wody powierzchniowej płynącej z rzek i strumieni, ścieków, osadów ściekowych i gleby. Sprzedaż usług laboratoryjnych wyniosła w 2023 roku 621 707,36 zł netto i była wyższa w stosunku do roku 2022 o 9,4 %.
Działania proekologiczne i promocyjne
Rozpoczęto instalację elektrowni fotowoltaicznej o mocy ok. 50kWp, która spowoduje ograniczenie zakupu energii elektrycznej o ponad 50 MWh, co przyniesie oszczędności ok. 40 tyś. zł rocznie; wykonano montaż układu elektronicznego kompensacji (generatora) mocy biernej 30 kVAr w rozdzielni biurowca; rozpoczęto wymianę oświetlenia na LED w budynkach A i B przy ul. Wrocławskiej 10 w Świdnicy. Koszt poniesiony w 2023 r. to 138 568,07 zł
Spółka kontynuowała promocję picia wody wodociągowej jako sposobu ograniczenia zaśmiecania środowiska plastikiem oraz taniego sposobu na zapewnienie sobie przez konsumentów niezbędnych do zdrowego życia składników. Stoisko promocyjno-edukacyjne działało podczas następujących imprez: Rajd Rowerowy z okazji Europejskiego Tygodnia Mobilności, Targi Zdrowie Ma Smak, Ekopiknik Świętojański, Dzień godności Osoby z Niepełnosprawnością, Dni Świdnicy, Marconi Duathlon, Posadź drzewo z Czystą Świdnicą, Światowy Dzień Wody (dodatkowo projekcja filmu i prelekcja dla szkół średnich), VI Bieg Noworoczny ZUP Badura.
Różne materiały promocyjne dostępne podczas Rajdu Wikinga rundy MSP Rally Trophy, RST Półmaratonu Świdnickiego, Kongresu Fundacji Endomama poświęconego endometriozie, wypraw rowerowych pracowników spółki przez Polskę do Wilna i Wiednia, 77. Mistrzostw Dolnego Śląska w Boksie. Świdnickie drużyny sportowe na koszulkach noszą logo promocyjne świdnickiej kranówki.
