- Do niedawna - mówi dyrektor szkoły Tomasz Marczak - byliśmy przekonani, że budynek LO został wzniesiony w 1925 r. Świadczyły o tym pierwsze powojenne dokumenty z 1959 r. Zaskakującym i nielogicznym wydawał się jednak fakt, że dwa obiekty: hala sportowa liceum, a także budynek znajdujący się na ul. T.Kościuszki 33, należący pierwotnie do szkoły, zostały wzniesione w 1910 r., a więc aż 15 lat wcześniej od samego budynku liceum. Nie mając jednak innych dokumentów, oprócz wspomnianej Karty Ewidencyjnej z 1959 r., z całą pewnością byśmy poprzestali na przeświadczeniu, że szkoła pochodzi z 1925 r. Jednak dociekliwość Piotra Bułakowskiego, naszego nauczyciela historii, okazała się niezaspokojona.
Nieustępliwość historyczna zaowocowała dotarciem do niezwykle interesującego fragmentu niemieckiego opracowania. Cytując za: Horst Aschenbach, Stadt Und Kreis Striegau 1871-1918, b.m. i d.w., s. 140:
1914 - Die Einweihung neuen Gebäudes für das Lyzeum fand am Donnerstag, den 8. Januar 1914, vormittags 11, statt. Zu dieser Feier lud der Magistrat die Spitzen der Königl. Behörden der Stadt und des Kreises, die Mitglieder der städtischen Körperschaften als auch die Eltern der diese Schule besuchenden Kinder ein.
W tłumaczeniu na język polski:
1914 - Inauguracja (otwarcie) nowego budynku Liceum miało miejsce w czwartek, 8 stycznia 1914 roku. Do udziału w tym święcie władze miejskie zaprosiły na czele z królewskimi urzędnikami (władzami) miasta i powiatu, członków miejskich organizacji (stowarzyszeń), jak również rodziców dzieci uczęszczających do tej szkoły.
Ustalenia Piotra Bułakowskiego potwierdził również Krzysztof Kaszub, który w archiwach przedwojennych znajdujących się w Niemczech odnalazł podobny zapis.
Nie ma więc wątpliwości, że budynek Liceum Ogólnokształcącego w Strzegomiu ma 100 lat! W związku z tym już 27 stycznia br., o godz. 11.30 odbędzie się inauguracja obchodów tego niezwykłego jubileuszu. Wykłady dotyczące historii szkoły oraz architektury budynku poprowadzą: mgr Piotr Bułakowski oraz dr Tomasz Mikołajczak. Swoje wspomnienia z lat szkolnych przywołają: Melitta Sallai (absolwentka 1937 r.), prof. dr hab. Jan Chmura (absolwent 1967 r.), burmistrz Zbigniew Suchyta (absolwent 1978 r.) oraz Mirosław Oczkoś (absolwent 1989 r.). Po prelekcjach nastąpi uroczyste wmurowanie Księgi Wieczystej LO, w której zostaną zawarte zdjęcia, filmy z wydarzeń szkolnych, dokumenty, a także pamiątkowe medale, emblematy szkoły i miasta. Na liście przewodnim złożą swoje podpisy nauczyciele, uczniowie, pracownicy szkoły, zaproszeni goście oraz wszyscy uczestnicy uroczystości.
- Uroczystości inauguracyjne będą miały charakter otwarty - dodaje dyr. Tomasz Marczak. - Zapraszam więc wszystkich, którzy chcą wziąć udział w naszym święcie. Szczególne zaproszenia kieruję do emerytowanych nauczycieli LO, absolwentów, przyjaciół i sympatyków szkoły. Proszę tylko o telefoniczną rezerwację miejsc pod numerem 748550233, ponieważ chcemy wszystkim uczestnikom zapewnić miejsca siedzące".
Jubileusz szkoły jest również okazją do ważnych historycznych gestów. Na froncie budynku został odtworzony przedwojenny napis - LYZEUM, oczywiście w polskim brzmieniu - LICEUM. Każda z wykonanych liter ma 1 m wysokości. Fundatorami napisu są przyjaciele szkoły - Państwo Dorota i Krzysztof Sobolowie. Nie zabraknie również tablicy pamiątkowej, którą wykonał z piaskowca kolejny fundator i przyjaciel LO - Pan Marek Czyczerski. Tablica zostanie zawieszona w miejscu wmurowania Księgi Wieczystej LO.
Przedsmakiem jubileuszowych uroczystości niech będzie fragment historii budynku LO, którą przygotował Piotr Bułakowski:
"Idea powstania szkoły średniej dla dziewcząt zawitała do Strzegomia w połowie XIX stulecia. W roku 1851 Adolf Thamm założył Wyższą Szkołę dla Córek, jednak sami Niemcy, przyznając się do francuskiego źródła tej nazwy (Écoles de filles), woleli używać nazwy Mädchenschule, co z kolei tłumaczymy jako Szkoła Żeńska. Czym była ta protoplastka Liceum? Faktycznie była to szkoła średnia, która nie kończyła się maturą, ale oferowała bogatszy zestaw przedmiotów niż powszechna i koedukacyjna szkoła elementarna. Dziewczęta, w większości przypadków, kształcono w tych czasach w domach, rzadziej na prywatnych pensjach. Jak zaś wyglądał XIX-wieczny egzamin maturalny, do którego aspirowało Liceum? Maturzystom AD 2014, przy okazji zbliżających się stu dni do matury i pod rozwagę, pozwolę sobie przytoczyć rozkład egzaminów maturalnych, jakie przeprowadzano w 10-letnim pruskim gimnazjum klasycznym w połowie XIX wieku. Egzamin odbywał się między 9 a 20 września, prace pisemne były z siedmiu (!) przedmiotów, w tym: z języka łacińskiego (dwie prace), greki klasycznej i hebrajskiego, języka niemieckiego, francuskiego oraz matematyki. Egzaminy ustne były przeprowadzane z: języka niemieckiego, łacińskiego, historii i geografii. Średni czas trwania egzaminu to godzina.
Strzegomska szkoła średnia dla dziewcząt oficjalnie otrzymała nazwę Lyzeum (Liceum) 01.02.1912 roku. Dyrektorem placówki oświatowej, ówcześnie mającej spore problemy lokalowe, był - od roku 1904 - doktor filozofii Uniwersytetu w Jenie Paul Bergemann - jeden z twórców i prekursorów pedagogiki społecznej, autor wielu opracowań z dziedziny kształcenia i wychowania. Kierował on strzegomskim Liceum aż do roku 1930 i były to lata, kiedy stało się ono jedną z najnowocześniejszych szkół tego typu. Właśnie za jego kadencji szkoła przeniosła się do nowo wybudowanego i nowoczesnego budynku. W kilka miesięcy po otrzymaniu statusu liceum (we wrześniu 1912) władze miejskie Strzegomia podjęły jednogłośnie decyzję o wyasygnowaniu z kasy miejskiej sumy 120 tysięcy marek (przy rocznym budżecie 1 miliona marek była to kwota niebagatelna). W kolejnym miesiącu rozpoczęto nabór robotników do prac budowlanych, a w czerwcu 1913 roku rozpoczęły się prace wykończeniowe i wyposażanie budynku. Zaś w styczniu 1914 roku Liceum, znajdujące się obecnie przy ul. T. Kościuszki 31, zostało oddane do użytku.
Historia powojenna budynku jest również bardzo ciekawa. Od 1946 r. do 1956 r. mieściło się tam Państwowe Gimnazjum Mechaniczne oraz Szkoła Podstawowa nr 1, natomiast licealiści powrócili do tej placówki już w 1961 r. Oficjalne przekształcenie szkoły w placówkę szkolnictwa średniego, czyli liceum nastąpiło w 1964 r. Rok później odbyła się pierwsza zabawa studniówkowa oraz pierwsza matura. W roku szkolnym 1966/1967 szkole nadano imię Stefana Żeromskiego. W 2011 r. Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Strzegomiu obchodziło również 50 - lecie swojej powojennej historii".
Pełna wersja wykładu, zawierająca liczne szczegóły i ciekawostki z historii LO, a także pozostałe uroczystości jubileuszowe odbędą się już 27.01.2014 r. w auli szkoły. Serdecznie zapraszamy!
(Starostwo Powiatowe)
