Mój ojciec ma orzeczoną eksmisję bez prawa do lokalu socjalnego. Urząd Miejski poinformował mnie, że posiada wolny lokal. Ojciec ma trzy wyroki prawomocne za znęcanie się nad rodziną, ma również orzeczony zakaz zbliżania się do nas. Mimo to komornik wydał postanowienie mówiące o tym, że jeżeli dobrowolnie nie wykona obowiązku i nie opuści lokalu mieszkalnego, to komornik dokona przymusowego opróżnienia lokalu dopiero w dniu 1 kwietnia 2011 r. Uzasadnia to tym, że wyroków sądowych nakazujących opróżnienia lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie. Co w takiej sytuacji możemy zrobić? – Małgorzata
Niestety, w świetle aktualnie obowiązujących przepisów prawa, bez wcześniejszego zapewnienia pomieszczenia tymczasowego, a nie tylko informacji o jego posiadaniu w zasobie gminy, wykonanie eksmisji wobec Pani ojca faktycznie może nastąpić ze znacznym opóźnieniem. Wynika to głównie z braku precyzji w przepisach regulujących te kwestie, co zresztą stało się ostatnio przedmiotem wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Odnosząc się jednak do argumentacji komornika, to faktycznie, zgodnie z przepisem art. 16 ustawy z dnia 21.06.2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. 2005, nr 31, poz. 266) wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie. Jednakże kolejny przepis wspomnianej ustawy stanowi, że zasady tej nie stosuje się do wypadków, w których powodem wydania wyroku nakazującego opróżnienie lokalu jest znęcanie się nad rodziną.
Niemniej, zgodnie z przepisem art. 1046 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego przed wykonaniem eksmisji komornik zobowiązany jest w pierwszej kolejności wezwać osobę do dobrowolnego opuszczenia lokalu w wyznaczonym terminie. Dopiero jeżeli osoba zobowiązana do opróżnienia lokalu nie uczyni tego dobrowolnie we wskazanym terminie, komornik może przystąpić do eksmisji.
W tym kontekście należy jednak przytoczyć treści przepisu art. 1046 § 4 k.p.c., zgodnie z którym wykonując obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika na podstawie tytułu wykonawczego, z którego nie wynika prawo dłużnika do lokalu socjalnego lub zamiennego, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do czasu, gdy gmina wskaże tymczasowe pomieszczenie lub gdy dłużnik znajdzie takie pomieszczenie. Zastosowanie zawartej w tym przepisie konstrukcji wstrzymania czynności egzekucyjnych bez powiązania jej z jakimikolwiek obowiązkami po stronie gminy bądź dłużnika, uniemożliwia w praktyce wykonanie obowiązku opróżnienia lokalu mieszkalnego w rozsądnym terminie.
Stąd też regulacją tą zajął się Trybunał Konstytucyjny, który mocą wyroku z dnia 04.11.2010 r. (sygn. akt K 19/06) orzekł niezgodność przepisu art. 1046 § 4 k.p.c. z Konstytucją, w tym również w zakresie, w jakim dotyczy wykonania obowiązku opróżnienia lokalu mieszkalnego orzeczonego wyrokiem sądowym z powodu znęcania się nad rodziną. W ocenie Trybunału brak precyzyjnego określenia obowiązków podmiotów wskazanych w art. 1046 § 4 i § 5 k.p.c. związanych z zapewnieniem dłużnikowi pomieszczenia tymczasowego powoduje, że podmioty te nie podejmują efektywnych czynności w tym kierunku. W konsekwencji komornik, który na podstawie art. 1046 § 4 k.p.c. jest zobowiązany do wstrzymania czynności egzekucyjnych, nie jest w stanie wykonać prawomocnego wyroku sądowego. Wskazana sytuacja powoduje w praktyce, że wyroki eksmisyjne nie są wykonywane lub są wykonywane ze znacznym opóźnieniem.
Konsekwencją wspomnianego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest utrata mocy obowiązującej art. 1046 § 4 k.p.c., co jednak nastąpi dopiero dnia 16.11.2011 r.
Mariusz Gierus – prawnik
www.gierus.pl
Pytania z dopiskiem „Prawnik radzi” prosimy wysyłać WYŁĄCZNIE na adres redakcji lub elektronicznie, na adres: prawnik@jelonka.com
Wszelkie materiały niniejszego cyklu, oparte są na listach czytelników i nie wyczerpują prawnej oceny przedstawionych w nich zagadnień. Ich zamieszczanie ma jedynie charakter informacyjny i nie może być traktowane jako porada prawna ani czyjekolwiek zobowiązanie do świadczenia jakichkolwiek usług pomocy prawnej. Mimo dokładanych najwyższych starań GIERUS Kancelaria Odszkodowawcza nie ponosi odpowiedzialności za żadne stwierdzenia zawarte w treści niniejszego cyklu, jak i nie gwarantuje dokładności, skuteczności czy przydatności jakichkolwiek informacji prawnych w nim zamieszczonych. W celu uzyskania pomocy prawnej odwiedzający niniejszy cykl powinni zasięgnąć indywidualnej i konkretnej porady prawnej.
