Od początku istnienia „Rankingu samorządów Rz”, nad metodologią wyboru najlepszych miast i gmin czuwa niezależna kapituła ekspertów, w tegorocznej zasiadali min.:
- Jerzy Buzek- Przewodniczący Kapituły , były premier RP, Euro Poseł, Przewodniczący Europarlamentu,
- Dariusz Kacprzyk- Prezes Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego,
- Paweł Tomczak - dyrektor Biura Związku Gmin Wiejskich RP
- Andrzej Porawski - dyrektor Biura Związku Miasta Polskich (od 1991 r.)
- Adam Kowalewski - prezes rady nadzorczej Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej
- Łukasz Korycki – kierownik zespołu „firmy” w dziale ekonomicznym „Rzeczpospolitej”, redaktor „Rankingu Samorządów”
- Jerzy Stępień- prawnik, senator ( 1989-1993), były prezes Trybunału Konstytucyjnego
- Anna Cieślak-Wróblewska – dziennikarka działu ekonomicznej „Rzeczpospolitej”
Ranking przeprowadzono w dwóch etapach. Sprawdzano, które miasta i gminy najbardziej dbają o rozwój i standard życia mieszkańców, nie zapominając przy tym o bezpieczeństwie finansowym. Oceniane samorządy podzielone zostały na trzy kategorie:
- miasta na prawach powiatu,
- pozostałe gminy miejskie i miejsko- wiejskie,
- gminy wiejskie.
W pierwszym wybrano miasta i gminy, które w najlepszy sposób zarządzały swoimi finansami w latach 2009 – 2012 i jednocześnie najwięcej w tym czasie inwestowały.
Jakie były kryteria I etapu?
- dynamika wzrostu wydatków majątkowych (pomniejszonych o środki unijne) w przeliczeniu na jednego mieszkańca w latach 2009 - 2012,
- wartość środków unijnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca, które w latach 2008- 2010 wpłynęły na rachunek budżetu gminy/miasta,
- zadłużenie samorządu w stosunku do dochodów w latach 2010 - 2012,
- nadwyżka operacyjna w stosunku do dochodów w latach 2009 - 2012,
- dynamika wzrostu dochodów własnych w latach 2009- 2012,
- relacja nakładów inwestycyjnych do przyrostu zadłużenia w latach 2009 - 2012,
- dynamika wzrostu wydatków ogółem na jednego mieszkańca w wybranych działach w poszczególnych latach 2009 - 2012: transport i łączność, ochrona środowiska.
Na podstawie w/w kryteriów do II etapu wytypowano 250 najlepszych gmin wiejskich oraz 250 miejskich i miejsko-wiejskich. Następnie samorządy otrzymały ankiety, udzielając odp. m.in. w takich obszarach jak: rozwój gminy, jakość zarządzania, poziomu edukacji. W kapitule znaleźli się najlepsi eksperci samorządowi, którzy oceniali m.in. wyniki finansowe.
