Możliwość ta nie dotyczy jednak wszystkich ubezpieczonych, urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Dotyczy to osób, które mają ukończony wiek 62 lata dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn i nie mają ukończonego, określonego dla nich podwyższonego wieku emerytalnego.
Pierwszymi ubezpieczonymi, który mogą przejść na emeryturę częściową, są mężczyźni urodzeni w I kwartale 1949 r. Muszą to jednak zrobić przed osiągnięciem podwyższonego wieku emerytalnego, który wynosi 65 lat i 5 miesięcy.
Uprawnienie do emerytur częściowych dotyczy kobiet urodzonych po 31 grudnia 1958 r. Pierwszymi kobietami, które mogą ubiegać się o emeryturę częściową - po osiągnięciu wieku 62 lat, a przed osiągnięciem ustalonego dla nich podwyższonego wieku emerytalnego, wynoszącego 62 lata i 1 miesiąc - są kobiety urodzone w I kwartale 1959 r.
Dodatkowym warunkiem, jaki muszą spełnić ubezpieczeni mający ukończony wiek 62 lata dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, jest udowodnienie okresu składkowego i nieskładkowego, wynoszącego co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.
Przy ustalaniu stażu emerytalnego wynoszącego 35 - 40 lat będą przyjęte wszystkie okresy składkowe oraz okresy nieskładkowe w wymiarze nie większym niż 1/3 udowodnionych okresów składkowych. Okresy te - gdy będą zbyt krótkie - mogą być uzupełnione, do wymaganych 35 - 40 lat, okresami pracy w gospodarstwie rolnym lub okresami prowadzenia gospodarstwa rolnego, a także okresami pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jeżeli wnioskodawca utracił prawo takiej do renty i jeżeli okresy renty nie pokrywają się z okresami składkowymi, nieskładkowymi i rolnymi uzupełniającymi).
Emerytura częściowa wynosi 50% kwoty emerytury obliczonej w całości według nowych, zreformowanych zasad.
Ustalenie kwoty pełnej emerytury następuje poprzez podzielenie podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia osoby ubiegającej się o emeryturę częściową - z dnia przejścia na tę emeryturę.
Podstawę obliczenia kwoty emerytury, przyjętej do ustalenia emerytury częściowej, stanowi:
- kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, zewidencjonowana na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury częściowej oraz
- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego. Kwota ta uwzględnia należne ubezpieczonemu waloryzacje (roczne i kwartalne) składek i kapitału początkowego.
Emerytura częściowa nie podlega podwyższeniu do kwoty emerytury najniższej.
O emeryturę może się ubiegać zarówno osoba, która nie osiąga żadnych przychodów (bo nie pracuje), jak też taka osoba, która osiąga przychody z tytułu pracy - niezależnie od tego jaka jest wysokość tych przychodów. Emerytura częściowa nie podlega bowiem zawieszeniu ani zmniejszeniu z tytułu osiągania przychodów - bez względu na to, z jakiego tytułu są one osiągane.
Osoba, która ubiega się o emeryturę częściową nie musi rozwiązywać stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą. Prawo do emerytury częściowej może jednak ulec zawieszeniu na wniosek emeryta. Osoba, której przyznana zostanie emerytura częściowa może w terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji wycofać wniosek o emeryturę częściową.
Osoba, mająca ustalone prawo do emerytury częściowej - po osiągnięciu podwyższonego wieku emerytalnego oraz dodatkowo po ustaniu stosunku pracy, jeżeli osoba ta pozostawała w stosunku pracy - może wystąpić z wnioskiem o przyznanie pełnej emerytury.
Osoby, korzystające z uprawnień do emerytury częściowej powinny jednak wiedzieć, że podstawa obliczenia pełnej emerytury będzie pomniejszona o kwotę pobranych emerytur częściowych w wysokości przed obliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.
(ZUS)
