Trzeciego maja 1791 roku stronnictwo patriotyczne osiągnęło wielkie zwycięstwo nad obrońcami starego porządku – sejm uchwalił konstytucję. Tego dnia lud Warszawy od rana gromadnie wyległ na ulice. Na wieść o uchwaleniu konstytucji przed zamkiem odbyła się wielka patriotyczna manifestacja. Konstytucja znosiła liberum veto i wolną elekcję, tron w Polsce stawał się dziedziczny – to tylko niektóre z postanowień w niej zawartych.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku rocznica Konstytucji 3 Maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 r. Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946 roku, kiedy w wielu miastach doszło do demonstracji studenckich. Wówczas władze komunistyczne zabroniły świętowania tego dnia. Święto przywrócono do kalendarza świąt państwowych ustawą z 6 kwietnia 1990 roku.
Konstytucja 3 Maja była dowodem, że Polska weszła na drogę postępu i reform, że Polacy sami znaleźli siły do wydobycia kraju z upadku.
