Zakład Ubezpieczeń Społecznych waloryzuje wszystkie świadczenia z urzędu, co oznacza, że nie należy zgłaszać w tej sprawie wniosku. Jeżeli wypłata świadczenia jest wstrzymana (np. w związku z osiąganiem przychodu ponad 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia lub w związku z kontynuowaniem zatrudnienia bez rozwiązania stosunku pracy), świadczenie zostanie zwaloryzowane z chwilą podjęcia jego wypłaty.
Podstawa prawna waloryzacji świadczeń
Waloryzacja emerytur, rent i innych świadczeń oraz dodatków następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dziennik Ustaw z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji 104 %, ogłoszonego komunikatem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 lutego 2013 r. (Monitor Polski z dnia 14 lutego 2013 r., poz. 78).
Zasady waloryzacji świadczeń
Wypłacane świadczenia oraz dodatki waloryzowane są przez pomnożenie kwoty świadczenia/dodatku - w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2013 r. - przez wskaźnik waloryzacji.
Przykład 1
W dniu 28 lutego 2013 r. emerytura wynosiła 1600,00 zł (brutto). Od 1 marca 2013 r. zwaloryzowana kwota świadczenia wynosi 1664,00 zł (1600,00 zł x 104%). Od tej kwoty odliczona zostanie zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych - przekazywana przez ZUS do urzędu skarbowego i składka na ubezpieczenie zdrowotne - przekazywana przez ZUS do Narodowego Funduszu Zdrowia.
Waloryzacji od dnia 1 marca 2013 r. podlega także podstawa wymiaru emerytury:
- przyznanej na dotychczasowych zasadach,
- obliczonej na zasadach określonych w art.183 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - w części ustalonej na dotychczasowych zasadach.
Przykład 2
Ubezpieczony, urodzony 8 stycznia 1948 r., legitymujący się 34 letnim okresem zatrudnienia (składkowym) i wskaźnikiem podstawy wymiaru 148,46 %, zgłosił w dniu 18 lutego 2013 r. wniosek o przyznanie emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W dniu 8 lutego 2013 r. spełnił warunki do przyznania emerytury, tj. ukończył wiek emerytalny, wynoszący dla niego 65 lat i 1 miesiąc. W związku z tym, że wniosek o przyznanie emerytury złożył w lutym 2013 r., świadczenie zostanie:
• przyznane od dnia 8 lutego 2013 r. (tj. od dnia spełnienia warunków wymaganych do przyznania emerytury),
• obliczone przy zastosowaniu kwoty bazowej wynoszącej 2974,69 zł,
• ustalone w wysokości 2665,90 zł (od podstawy wymiaru 4416,22 zł).
Od dnia 1 marca 2013 r. wysokość emerytury zostanie ustalona na kwotę 2772,54 zł (2665,90 zł x 104 %), a jej podstawa wymiaru - 4592,87 zł.
Nowa kwota bazowa
Od 1 marca 2013 r. kwota bazowa wynosi 3080,84 zł i ma zastosowanie przy obliczaniu emerytur i rent przyznawanych według dotychczasowych zasad na wniosek:
• zgłoszony po dniu 28 lutego 2013 r. lub
• zgłoszony przed dniem 1 marca 2013 r., jeżeli prawo do świadczenia powstało po dniu 28 lutego 2013 r.
Przykład 3
Ubezpieczony, urodzony 8 stycznia 1948 r., legitymujący się 34 letnim okresem zatrudnienia (składkowym) i wskaźnikiem podstawy wymiaru 148,46 %, zgłosił w marcu 2013 r. wniosek o przyznanie emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W dniu 8 lutego 2013 r. spełnił wszystkie warunki do przyznania emerytury, tj. ukończył wiek emerytalny, wynoszący dla niego 65 lat i 1 miesiąc. W związku z tym, że wniosek o przyznanie emerytury złożył w marcu 2013 r., świadczenie zostanie:
• przyznane od 1 marca 2013 r. (tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszony został wniosek o przyznanie emerytury),
• obliczone przy zastosowaniu kwoty bazowej wynoszącej 3080,84 zł,
• ustalone w wysokości 2761,03 zł (od podstawy wymiaru 4573,82 zł).
(ZUS)
