Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna im. Tadeusza Kościuszki w Tomkowicach została zawiązana przez rolników z Tomkowic w 1953 roku. Areał wspólnego gospodarstwa w rok po założeniu wynosił 110 ha, w tym 106 ha gruntów ornych i 3 ha łąk, brak było własnej bazy i zabudowań. Sytuacja uległa zmianie w roku 1955, kiedy to spółdzielnia pozyskała budynek, który przystosowano do hodowli bydła. Następnie miał miejsce szybki rozwój spółdzielni, która przejęła grunty od PGR Tomkowice i z PFZ, urządziła kuźnię i warsztat pomocniczy. Zakupiono pierwsze ciągniki, choć w pracach polowych główną rolę odgrywały konie robocze. W latach 60-tych rozpoczęto intensywną rozbudowę bazy. Powstały wówczas m.in. stodoła, magazyn paliw oraz wiata na młockarnię. W następnych latach nadal rozwijano produkcję zwierzęcą, którą rozszerzono o trzodę chlewną i owce, stworzono ekipę budowlano-montażową świadczącą również usługi dla odbiorów zewnętrznych.oraz dział transportowy. W latach 80-tych powstałą ubojnia i przetwórnia mięsa, z której wyroby spółdzielnia rozprowadzała przez sieć własnych sklepów. W tych latach w spółdzielni pracę znajdowało do 160 osób. Z czasem, z powodu spadku rentowności (kryzys lat 80-tych) ograniczono, a następnie zlikwidowano działalności dodatkowe, tj. transport i budowlankę. Z chwilą wejścia do Unii Europejskiej zrezygnowano z hodowli zwierząt oraz przetwórstwa; spełnienie wymogów unijnych w tych działach przekraczało ówczesne możliwości finansowe spółdzielni.
W trakcie 6 dekad istnienia spółdzielnia nie zapominała o potrzebach niematerialnych swoich członków - organizowane były wycieczki do wielu, często odległych zakątków Polski, urządzano bale rozliczeniowe oraz karnawałowe, mikołajki dla dzieci, działała wybudowana przez spółdzielców świetlica wiejska itp.
Obecnie spółdzielnia gospodaruje na ok. 400 ha, z czego 90% stanowi jej własność oraz prowadzi 3 sklepy ogólnospożywcze, które dają zatrudnienie 7 członkom spółdzielni. Łącznie z pracy w spółdzielni utrzymuje się 17 członków. - Uprawiamy przede wszystkim pszenicę, rzepak i jęczmień oraz - w mniejszym stopniu - kukurydzę. Uzyskiwane dochody pozwalają na pokrycie opłaty pracy oraz na utrzymanie w należytym stanie majątku. Wielką wagę przykładamy do odnawiania zużytego sprzętu, jednak zakup nowych i nowoczesnych maszyn wymaga od nas wielu wyrzeczeń, ograniczenia zarobków i działalności socjalnej - mówi Teresa Włoszczyńska, prezes RSP w Tomkowicach. - Duże znaczenie w ostatnich latach miała dla nas pomoc z funduszy unijnych, dzięki której łatwiej nam było zakupić 2 ciągniki rolnicze oraz opryskiwacz. Poza tym z własnych środków zakupiliśmy kombajn zbożowy, agregaty uprawowy, ścierniskowy i uprawowo-siewny, a także przeprowadziliśmy niezbędne remonty budynków - kontynuuje Teresa Włoszczyńska.
Bieżący rok nie jest dla członków spółdzielni rokiem pomyślnym. - Pomimo dobrych, porównywalnych z rokiem poprzednim, plonów, nie będziemy mogli pozwolić sobie na żadne inwestycje. Ceny skupu płodów rolnych są tak niskie, że nie zapewniają nam rentowności produkcji, tym bardziej, że ceny środków do produkcji, szczególnie nawozów, nie spadły wraz z ceną zbóż, a wręcz przeciwnie, wzrosły i nadal rosną. We znaki dają się nam też coraz liczniejsze ostatnio anomalie pogodowe. Brak przewidywalności w polityce rolnej państwa oraz niestosowanie przez państwo narzędzi wspierających rolników w trudnych sytuacjach, nie jest korzystne dla nikogo. Pomimo tych przeciwności z optymizmem patrzymy w przyszłość i robimy wszystko, co w naszej mocy, aby utrzymać swoje miejsca pracy oraz przekazać je naszym następcom w jak najlepszym stanie - kończy prezes tomkowickiej spółdzielni.
(UM Strzegom)
